Onderzoek naar nieuwe bestralingstechniek met minibeams

Het PRESTO-consortium, waarin Erasmus MC en HollandPTC samenwerken met acht andere Europese protonencentra en RaySearch Laboratories, heeft een toekenning ontvangen binnen de prestigieuze PianoForte Partnership call 2025. Met deze steun kan het consortium onderzoek doen naar een nieuwe manier van bestralen met protonen: proton minibeam radiotherapie (pMBRT).

Wat is proton minibeam radiotherapie?

Bij minibeam radiotherapie wordt de bestralingsbundel opgesplitst in meerdere zeer smalle bundeltjes, met een breedte van minder dan een millimeter tot enkele millimeters. Het idee is dat gezond weefsel tussen deze bundeltjes beter kan herstellen, terwijl de tumor toch een effectieve dosis ontvangt.
Door deze bijzondere verdeling van de stralingsbundel zou pMBRT kunnen leiden tot minder bijwerkingen en een betere verdraagbaarheid van hogere doses straling.

Samenwerking binnen PRESTO

Het PRESTO-project – voluit PRoton therapy Enhancement by Spatially fractionated Treatment Optimization – richt zich op het onderzoeken van de klinische haalbaarheid en de mogelijke voordelen van pMBRT. Uiteindelijk is het doel om de vertaalslag te maken naar toepassing in de kliniek.

Binnen PRESTO zijn vier werkpakketten opgezet. Klinisch fysicus Kelvin Ng Wei Siang is hoofdonderzoeker binnen Erasmus MC en HollandPTC en leidt het werkpakket Treatment Planning.

“We werken aan de implementatie van collimator-gebaseerde proton minibeam radiotherapie in een commercieel planningssysteem,” vertelt Ng Wei Siang. “We optimaliseren de behandelplannen en beoordelen deze aan de hand van dosimetrische, radiobiologische en radiochemische criteria die binnen PRESTO worden ontwikkeld.”

Het werkpakket wordt uitgevoerd in samenwerking met enkele toonaangevende onderzoeksinstituten in Europa, waaronder het Danish Centre for Particle Therapy, het Deutsches Krebsforschungszentrum en het Istituto Nazionale di Fisica Nucleare. Ook de expertise van RaySearch Laboratories speelt hierbij een belangrijke rol.

Naar klinische toepassing

Met PRESTO willen de partners de eerste stappen zetten richting klinische toepassing van pMBRT.

“Als we kunnen aantonen dat deze techniek uitvoerbaar is binnen bestaande protontherapiecentra en een biologisch voordeel biedt,” zegt Ng Wei Siang, “dan kan dit de effectiviteit van protontherapie verder vergroten en de bijwerkingen voor patiënten verminderen.”

𝘉𝘳𝘰𝘯 𝘢𝘧𝘣𝘦𝘦𝘭𝘥𝘪𝘯𝘨: 𝘙𝘦𝘢𝘻 𝘍, 𝘦𝘵 𝘢𝘭., 𝘗𝘩𝘺𝘴. 𝘔𝘦𝘥. 𝘉𝘪𝘰𝘭. 2025 𝘑𝘶𝘯 27;70(13).